Ο ωμός Πούτιν και πώς τον "όπλισαν" οι "τυφλοί" της Δύσης…

 27/2/22   Γιώργος Καρελιάς 

Το 1989 κατέρρευσε το Τείχος του Βερολίνου, χαρές και πανηγύρια σε όλο τον ελεύθερο κόσμο. Το 1991 διαλύθηκε η Σοβιετική Ενωση. Η νίκη των Δυτικών ολοκληρωνόταν.

Όμως, όπως έχει συμβεί πολλές φορές στην Ιστορία, η διαχείριση της νίκης μπορεί να αποδειχθεί πιο δύσκολη από την ίδια τη νίκη. Αυτό συνέβη στα χρόνια που πέρασαν μετά την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ, καθώς οι νικητές επιχείρησαν να απομονώσουν την Ρωσία, αντί να επιδιώξουν να την ενσωματώσουν στο δυτικό, πρωτίστως ευρωπαϊκό, σύστημα ασφάλειας.

Και όμως. Στα πρώτα χρόνια της κατάρρευσης της ΕΣΣΔ οι τότε δυτικοί ηγέτες (Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος στις ΗΠΑ, Χέλμουτ Κολ στη Γερμανία) είχαν διαβεβαιώσει τον τελευταίο σοβιετικό ηγέτη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκτεινόταν προς ανατολάς. Όμως, αυτή η διαβεβαίωση δεν τηρήθηκε, καθώς στο ΝΑΤΟ εντάχθηκαν όχι μόνο χώρες της κεντρικής Ευρώπης, που ανήκαν παλιότερα στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας (Τσεχία, Ουγγαρία, Πολωνία), αλλά και χώρες που βρίσκονται στο μαλακό υπογάστριο της Ρωσίας, όπως οι χώρες της Βαλτικής Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία.

Ήταν φανερό ότι η Δύση, ουσιαστικά οι ΗΠΑ, επέλεξαν να απομονώσουν τη Ρωσία αντί να την εντάξουν στο διεθνές σύστημα ασφαλείας, παρέχοντάς της έμπρακτες διαβεβαιώσεις ότι δεν κινδυνεύει στα δυτικά σύνορά της. Δυστυχώς, σ’ αυτήν την αμερικανική επιδίωξη δεν αντέδρασαν οι Ευρωπαίοι, οι οποίοι εν τω μεταξύ συνήψαν πολύ στενές οικονομικές σχέσεις με την Ρωσία.

Έτσι, παρατηρείται εδώ και πολλά χρόνια η εξής αντίφαση. Την ώρα που στρατιωτικά η Δύση επεκτείνεται μέχρι τα ρωσικά σύνορα, ευρωπαϊκές χώρες, με πρώτη τη Γερμανία, ενισχύουν οικονομικά τη Ρωσία, από την οποία προμηθεύονται τεράστιες ποσότητες φυσικού αερίου. Χάρη στα 600 δισεκατομμύρια συναλλαγματικά αποθέματα, που έχει μαζέψει, ο Πούτιν μπορεί να μην υπολογίζει σήμερα τις κυρώσεις των δυτικών.

Με την εισβολή στην Ουκρανία ο Πούτιν δεν έκανε κάτι ξαφνικό. Το αντίθετο, ήταν πολύ προβλέψιμο. Όλοι ήξεραν ότι θα επιτεθεί στην Ουκρανία και ουδείς έκανε κάτι για την αποτρέψει:

Στην πρόσφατη διάσκεψη ασφαλείας, που έγινε στο Μόναχο, ο πρόεδρος της Ουκρανίας επανάφερε το θέμα της ένταξης της χώρας του στο ΝΑΤΟ, κάτι που αποτελεί «κόκκινο πανί» για τη Ρωσία. Και δεν ήταν μόνον αυτό. Ο Ζελένσκι υπαινίχθηκε ότι θα επιδιώξει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Θα έλεγε κανείς ότι έκανε ό,τι μπορούσε για να εξοργίσει τον Πούτιν και να επισπεύσει τη αντίδρασή του.

Το ερώτημα είναι αν ο Ζελένσκι είχε διαβεβαιώσεις από τους Δυτικούς για παροχή βοήθειας ή αν όσα είπε ήταν μόνο δική του επιθυμία και απόφαση. Αν ήταν μόνο το δεύτερο, τότε είναι φανερή η ανικανότητά του να αντιληφθεί τι θα συνέβαινε.

.Αλλά δεν ήταν μόνο ο Ζελένσκι. Οι δυτικοί ηγέτες, με πρώτους τους Αμερικανούς, πολλές μέρες πριν από τη ρωσική εισβολή έσπευσαν να πουν σε όλους τους τόνους ότι δεν πρόκειται να στείλουν στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία. Η στάση αυτή είναι ανεξήγητη. Ηταν σαν να έστελναν σήμα στον Πούτιν να προχωρήσει ανενόχλητος. Οι εκ των υστέρων προσπάθειες να στείλουν οπλικά συστήματα στην Ουκρανία επιβεβαιώνουν απλώς τις σπασμωδικές ενέργειες των Δυτικών.

Στο ερώτημα γιατί ο Πούτιν αποτόλμησε να κάνει αυτό το βήμα, που τον φέρνει αντιμέτωπο με όλη τη Δύση και μακροπρόθεσμα μπορεί να ταρακουνήσει την οικονομία της Ρωσίας, οι πιο πειστικές εξηγήσεις είναι δύο.

Η πρώτη προέρχεται από τη Ρωσία, αλλά την προβάλλουν εδώ και χρόνια και ορισμένοι δυτικοί αξιωματούχοι και αναλυτές: η συνεχής επέκταση του ΝΑΤΟ στα ανατολικά έχει θορυβήσει τη Ρωσία και ο Πούτιν δεν θα δεχόταν ποτέ αυτή η επέκταση να ολοκληρωθεί με την ένταξη και της Ουκρανίας.

Η δεύτερη είναι αποκλειστικά δυτική. Όπως λένε δυτικοί αναλυτές, ο Πούτιν δεν φοβάται τόσο την επέκταση του ΝΑΤΟ στα ανατολικά όσο τις επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει στο εσωτερικό της Ρωσίας ο «εκδυτικισμός» σχεδόν όλων των πρώην χωρών του ανατολικού μπλοκ. Εννοούν ότι θα ερχόταν κάποια στιγμή που και ο ρωσικός λαός θα ανέτρεπε στο καθεστώς του Πούτιν, βλέποντας ότι όλοι οι άλλοι γύρω τους έχουν στραφεί στη Δύση.

Όποια από τις δύο εκδοχές κι αν υιοθετήσουμε, το συμπέρασμα δεν αλλάζει. Μακροχρόνια, αλλά και πρόσφατα, λάθη της Δύσης «όπλισαν» πολλαπλώς τον Πούτιν και τον κατέστησαν ικανό να παίρνει αποφάσεις χωρίς να υπολογίζει τις αντιδράσεις της. Πριν από μερικά χρόνια επιτέθηκε στην Γεωργία και κατάφερε να αυτονομήσει δύο περιοχές της, τη Νότια Οσετία και την Αμπχαζία. Τώρα δεν αρκείται να «προστατεύσει» τις αυτόνομες περιοχές Ντόνετσκ και Λουγκάνσκ στην Ουκρανία, αλλά επιχειρεί να καταλάβει ακόμα και την πρωτεύουσα Κίεβο.

Οι απειλές που εκτόξευσε πρόσφατα ο Πούτιν προς δύο όμορες της Ρωσίας δυτικές χώρες (Φινλανδία και Σουηδία), αμέσως μόλις εκδήλωσαν την πρόθεση να γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ, δείχνει ότι όσα γίνονται σήμερα στην Ουκρανία μπορεί να μην είναι το τέλος της κρίσης. Αλλά να έχουμε και συνέχεια, που μπορεί να απειλήσει την παγκόσμια ειρήνη.