Fotini Filippopoulou
Όταν ένα θηλυκό χταπόδι γεννήσει τα αυγά του (μερικές φορές δεκάδες χιλιάδες), αφοσιώνεται απεριόριστα σε αυτά! Τα φυλάει, τα οξυγονώνει αναταράσσοντας συνεχώς το νερό από πάνω τους και τα καθαρίζει, ώστε να μην αναπτυχθούν φύκη ή βακτήρια.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, συνήθως σταματά να κυνηγά και να τρέφεται, επικεντρώνοντας όλη του την ενέργεια στην προστασία των αυγών. Αυτή η φάση μπορεί να διαρκέσει από εβδομάδες έως μήνες, ανάλογα με το είδος, και το σώμα του αρχίζει να διασπά τους ίδιους του τους ιστούς για ενέργεια, οδηγώντας σε σοβαρή σωματική κατάρρευση.
Αλλά υπάρχει και κάτι πιο βαθύ. Έρευνες, όπως μια μελέτη του 2018 στο είδος Octopus bimaculoides, δείχνουν ότι αυτή η συμπεριφορά οφείλεται σε έναν βιολογικό μηχανισμό «αυτοκαταστροφής».
Μετά την ωοτοκία, ο οπτικός αδένας του χταποδιού (αντίστοιχος με την υπόφυση
στα σπονδυλωτά) προκαλεί ορμονικές αλλαγές, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής
7-δεϋδροχοληστερόλης, η οποία αυξάνει το στρες και καταστέλλει την όρεξη.
Ουσιαστικά, το σώμα του «προγραμματίζεται» να δώσει προτεραιότητα στην επιβίωση
των αυγών έναντι της δικής του ζωής. Σε πειράματα όπου αφαιρέθηκε ο οπτικός
αδένας, τα χταπόδια έζησαν περισσότερο και δεν εμφάνισαν αυτήν την ακραία
συμπεριφορά.
Γιατί όμως να συμβαίνει κάτι
τέτοιο; Πιθανότατα επειδή αυξάνει τις πιθανότητες επιβίωσης των απογόνων. Μη
τρώγοντας, το θηλυκό αποφεύγει να απομακρυνθεί από τα αυγά και έτσι δεν τα
αφήνει εκτεθειμένα σε αρπακτικά ή κινδύνους του περιβάλλοντος. Ο θάνατός του
μετά την εκκόλαψη, μπορεί επίσης να μειώνει τον ανταγωνισμό για τους
διαθέσιμους πόρους, δίνοντας στα μικρά καλύτερες πιθανότητες επιβίωσης. Σε είδη
που ζουν βαθιά στον ωκεανό, όπως το Graneledone boreopacifica, η εκκόλαψη
μπορεί να διαρκέσει πάνω από τέσσερα χρόνια — μια ακραία μορφή αυτής της
θυσίας.
Άρα, δεν πρόκειται ακριβώς για
«εκούσια ασιτία», αλλά για έναν ενστικτώδη, σκληρό αλλά αποτελεσματικό
μηχανισμό που αυξάνει την επιτυχή επιβίωση της επόμενης γενιάς. Η φύση μπορεί
να είναι σκληρή — αλλά λειτουργεί!
Φωτό: Brooke Pyke Photography
Πηγή: National museum of natural history Goulandris
Weather Phenomena
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου