Η Βηρυτός, η Αθήνα, το διαλυμένο λιμάνι και το ΔΝΤ

 Μαριάννα Κακαουνάκη 

Παρέχεται από: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 27 Apr 21

Το ταξίδι αυτό προγραμματιζόταν εδώ και περίπου δύο χρόνια. Από τότε δηλαδή που ελήφθη η απόφαση να γίνει η πρώτη σύνοδος κορυφής Κύπρου – Ελλάδας – Λιβάνου. Μεσολάβησαν όμως οι εκλογές στην Ελλάδα, η πανδημία και, βέβαια, η έκρηξη στην πρωτεύουσα του Λιβάνου. Τελικά, ο Σάρμπελ Γουάχμπι έφθασε στην Ελλάδα την Πέμπτη 15 Απριλίου. Είναι η τρίτη φορά που επισκέπτεται τη χώρα μας, αλλά η πρώτη ως υπουργός Εξωτερικών.

Υπουργός ανέλαβε στις 3 Αυγούστου 2020. Μία μόλις ημέρα πριν από την έκρηξη. Δεν κατάφερε καν να πάει στο γραφείο του – το κτίριο όπου στεγάζεται το υπουργείο Εξωτερικών καταστράφηκε. Αλλά αυτό ήταν μονάχα ένα από τα πολλά προβλήματα που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν αυτός και η μεταβατική κυβέρνηση. Πρέπει να διαχειριστούν την προσφυγική κρίση, την κατάρρευση της οικονομίας και βέβαια τις εξεγέρσεις σε ένα ασταθές πολιτικό περιβάλλον.

«Γνωρίζω καλά πως, για να ξεκινήσει οποιαδήποτε προσπάθεια ανόρθωσης της χώρας μου, πρέπει πρώτα να σχηματιστεί μια κυβέρνηση. Κάτι που δυστυχώς καθυστερεί, καθώς μπαίνει συνεχώς βέτο σε οποιαδήποτε προσπάθεια. Το υπουργικό συμβούλιο της κυβέρνησης δεν συνεδριάζει, οπότε οι αποφάσεις λαμβάνονται με ιδιαίτερη δυσκολία», εξηγεί ο ίδιος σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ» λίγο πριν φύγει από την Ελλάδα.

Στην Ελλάδα ήλθε με μια πλούσια ατζέντα και την ελπίδα πως στο ταξίδι αυτό θα εξασφάλιζε το χέρι βοήθειας που τόσο πολύ έχει ανάγκη η χώρα του. «Συζητήσαμε με τον κ. Δένδια όλα τα θέματα. Και διαπίστωσα πως γνωρίζει πολύ καλά και με λεπτομέρειες όλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε», λέει στην «Κ».

Πέρα από τη δέσμευση της ελληνικής πλευράς πως θα συνεχίσει σε ευρωπαϊκό επίπεδο να στηρίζει τη θέση του Λιβάνου όσον αφορά το προσφυγικό, οι δύο άνδρες συζήτησαν τις εξαγωγικές δυνατότητες της Ελλάδας –που είναι ανταγωνιστικές σε σχέση με αυτές άλλων ευρωπαϊκών χωρών– και ο κ. Δένδιας τόνισε πως ελληνικές εταιρείες με μεγάλη εμπειρία στη Μέση Ανατολή μπορούν να βοηθήσουν στον κατασκευαστικό τομέα. Ο κ. Γουάχμπι αποκάλυψε στην «Κ» πως έκανε και εκείνος ακόμη μία πρόταση στον υπουργό: «Αυτή τη στιγμή υπάρχει γερμανικό, γαλλικό και αμερικανικό ενδιαφέρον για το λιμάνι της Βηρυτού, που βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Γιατί όχι και μια ελληνική πρόταση για να ξαναχτιστεί το λιμάνι;» του είπε. Ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ζήτησε βοήθεια και βασικά την τεχνογνωσία μας σε κάτι ακόμη, στο οποίο η Ελλάδα θεωρείται εξπέρ: στο πώς να διαχειριστούν τη χρεοκοπία και τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα οικονομικής διάσωσης του Λιβάνου…

Το επόμενο απόγευμα συναντήθηκε με τη Λίνα Μενδώνη. Η συνάντηση αυτή προέκυψε από την αλληλογραφία που είχε η υπουργός Πολιτισμού με τον Λιβανέζο ομόλογό της. Λίγες ημέρες μετά την καταστροφική έκρηξη, του είχε στείλει συλλυπητήρια επιστολή, αλλά και μία πρόταση: να σταλεί κλιμάκιο του υπουργείου που εξειδικεύεται στη συντήρηση και αποκατάσταση μνημείων. Στις 26 Αυγούστου, με επιστολή του ο Λιβανέζος ομόλογός της την ευχαριστούσε και αποδεχόταν «την εξαιρετικά γενναιόδωρη προσφορά». Η αποστολή προγραμματίζεται για τις αρχές του καλοκαιριού. Η κ. Μενδώνη πρότεινε επίσης να διοργανωθεί κοινή αρχαιολογική έκθεση Ελλάδας, Κύπρου, Λιβάνου, η οποία θα περιοδεύσει και στις τρεις χώρες, ενώ ο κ. Γουάχμπι έβαλε στο τραπέζι ακόμη μία ιδέα σχετική με τα πανεπιστήμια και τις δυνατότητες συνεργασίας. «Εχουμε πολύ μεγάλα και καλά πανεπιστήμια, μεταξύ αυτών και η Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μπαλαμάντ (σ.σ.: όπου για πολλά χρόνια η βασική γλώσσα διδασκαλίας ήταν τα ελληνικά)», υπογραμμίζει στην «Κ».

Αργά το απόγευμα της Πέμπτης, όταν ο κ. Γουάχμπι παρακολούθησε από το δωμάτιο του ξενοδοχείου του την επεισοδιακή συνέντευξη Τύπου Δένδια – Τσαβούσογλου, σίγουρα πέρασε από το μυαλό του πως το πρόγραμμά τους μπορεί να ανατρεπόταν. Μόλις λίγες ώρες νωρίτερα ολοκληρωνόταν η πρώτη συνάντηση της αποστολής με τον κ. Δένδια και τον κ. Χριστοδουλίδη. Στο τέλος της συνάντησης, ο κ. Δένδιας τους ενημέρωσε πως θα ταξίδευε για την Αγκυρα. «Μας είπε πως ήταν αισιόδοξος για τη συνάντηση εκείνη. Με αποχαιρέτησε και μου είπε πως εμείς θα βρισκόμασταν κανονικά την επομένη», είπε στην «Κ» ο κ. Γουάχμπι. Το επόμενο πρωί, όταν συναντήθηκαν, το τι συνέβη στην Αγκυρα ήταν προφανώς το πρώτο θέμα συζήτησης. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο κ. Δένδιας του είπε πως ενώ η δημόσια αντιπαράθεση έμοιαζε πράγματι συγκρουσιακή, οι διαπραγματεύσεις στην πραγματικότητα είχαν πάει καλά. «Παρότι ο Λίβανος έχει καλές σχέσεις και με την Τουρκία, γνωρίζω καλά πώς είναι να υπάρχει ένα φορτισμένο ιστορικό με μια άλλη γειτονική χώρα. Πάντα θα εναλλάσσονται περίοδοι μεγάλης έντασης και περίοδοι ηρεμίας. Στις διαπραγματεύσεις πρέπει να έχει κάποιος ανοικτή καρδιά και αυτιά», λέει. «Το συζητήσατε αυτό με τον κ. Δένδια;» τον ρωτάμε. «Οχι!

Αφού με διαβεβαίωσε πως οι διαπραγματεύσεις είχαν πάει καλά, δεν είχα ούτε λεπτό για χάσιμο!  Επρεπε να επικεντρωθώ στην προσπάθειά μου να βοηθήσω τον Λίβανο», απάντησε. Σύμφωνα ωστόσο με πληροφορίες της «Κ», το περιστατικό αυτό ήταν η τέλεια αφορμή για να εκφράσει τη δυσαρέσκειά του για την ελληνική εταιρεία που συμμετέχει για λογαριασμό του Ισραήλ στις έρευνες για αέριο σε μια ζώνη διεκδικούμενη από τον Λίβανο.