Διώρυγα Κορίνθου: Ένα σύγχρονο έργο με ιστορία… 2.500 ετών

.....θα πρέπει να γίνουν κατάλληλα έργα, ώστε το σύγχρονο έργο να εξακολουθεί να υπάρχει σαν τέτοιο, και όχι σαν μια κολυμβήθρα ξεπλύματος υποχρεώσεων.. 

Οράματα πιστεύω ότι υπάρχουν αλλά  θα πρέπει να ξεκόψουν από τον βωμό της κονόμας... και αυτό γίνεται μόνο με τους κατάλληλους ανθρώπους.

+++

 

Διονύσης Κρόκος       8 ώρες πριν

Με την ιδέα της υλοποίησης της να έχει της ρίζες της στα αρχαία χρόνια, η Διώρυγα της Κορίνθου έμελλε να μείνει στην ιστορία ως ένα από τα πιο εμβληματικά έργα της εκσυγχρονιστικής πορείας στην Ελλάδα στα τέλη του 19ου αιώνα.

Με τον «μεγάλο εκσυγχρονιστή» Χαρίλαο Τρικούπη στο τιμόνι, τέθηκε σε εφαρμογή ένα τιτάνιο και φιλόδοξο πρόγραμμα έργων υποδομής, με σκοπό την ουσιαστική μετάβαση του ελληνικού κράτους από την «ημιθανή» οπισθοδρόμηση του 19ου αιώνα στον «ανατέλλων» εκσυγχρονισμό του 20ου και την ουσιαστική μεταμόρφωση της Ελλάδας από μία μεταοθωμανική αγροτική επαρχία των Βαλκανίων σε ένα σύγχρονο και οικονομικά ανεπτυγμένο κράτος της Ευρώπης.

Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, το οποίο περιλάμβανε, μεταξύ άλλων, τη δημιουργία σιδηροδρομικού δικτύου, την ανέγερση πλήθους δημοσίων κτιρίων (χαρακτηριστική η πολεοδομική και αρχιτεκτονική ανάπτυξη της Αθήνας της οποίας ηγήθηκε ο Γερμανός αρχιτέκτονας Ερνέστος Τσίλλερ), τα σχέδια για τη σύνδεση της Πελοποννήσου με τη Δυτική Ελλάδα μέσω της ζεύξης του στενού Ρίου-Αντιρρίου (έργο που θα γίνει πραγματικότητα έναν και πλέον αιώνα αργότερα), η διάνοιξη της Διώρυγας της Κορίνθου κατέχει εξαιρετικά σημαντική θέση.

Με επικεφαλής του όλου κατασκευαστικού εγχειρήματος τον Ούγγρο μηχανικό Μπέλα Γκέρστερ, η Διώρυγα της Κορίνθου θα ξεκινήσει να κατασκευάζεται το 1882 και θα ολοκληρωθεί με την οικονομική στήριξη της εταιρείας του Ανδρέα Συγγρού το 1893, με το αιώνιο όραμα που υπήρχε ήδη από την εποχή του τυράννου της Κορίνθου, Περίανδρου (602 π.χ.), επιχειρήθηκε να υλοποιηθεί για πρώτη φορά επί του Ρωμαίου αυτοκράτορα Νέρωνα (66 μ.χ.) και αποτέλεσε μέρος των σχεδιασμών του Ιωάννη Καποδίστρια για το «χτίσιμο» του νέου ελληνικού κράτους, να γίνεται πλέον πραγματικότητα.

Με την αποπεράτωση του έργου από την εργοληπτική εταιρεία του Α. Μάτσα, επιτεύχθηκε η πολυπόθητη σύνδεση του Κορινθιακού με τον Σαρωνικό κόλπο και από εκεί με το Αιγαίο πέλαγος, με τη Διώρυγα της Κορίνθου να καθίσταται σημαντικός κόμβος της διεθνούς ναυτιλίας και βασική σταθερά του θαλάσσιου εμπορίου της Μεσογείου. 

Η καθοριστική παράκαμψη του χρονοβόρου και οικονομικά επιζήμιου περίπλου της Πελοποννήσου είχε πλέον επιτευχθεί. 

Σήμερα, ο εμπορικός της ρόλος είναι εξαιρετικά περιορισμένος συγκριτικά με το παρελθόν, καθότι το πλάτος της απαγορεύει τη διέλευση στα περισσότερα εμπορικά πλοία. Ειδικότερα, το πλάτος των 24.6 μέτρων της διώρυγας στην επιφάνεια της θάλασσας μεταφράζεται σε μέγιστο πλάτος διέλευσης περίπου 17 μέτρων, κάτι το οποίο σημαίνει ότι μπορούν να την διασχίσουν μόνο μικρά φορτηγά πλοία (τύπου «handysize»), τα οποία κατά βάση επιχειρούν σε περιφερειακές θαλάσσιες εμπορικές οδούς.

Παρότι τη διασχίζουν περίπου 12.000 πλοία ετησίως, ο ρόλος της Διώρυγας είναι στις μέρες μας κυρίως τουριστικός, με τα περισσότερα πλεούμενα που την περνούν, να εξυπηρετούν κατά βάση τουρίστες διαφόρων εθνικοτήτων.

Διάφορα ιστορικά στοιχεία για ένα σύγχρονο έργο με ιστορία… 2.500 ετών

– Μία πρώτη εκδοχή της Διώρυγας είχε υλοποιήσει ο Περίανδρος τον 7ο αιώνα π.Χ. Ο λεγόμενος Δίολκος ήταν ένα πλακόστρωτος δρόμος μήκους έξι χιλιομέτρων, ο οποίος συνέδεε τον Κορινθιακό με τον Σαρωνικό κόλπο δυόμιση και πλέον χιλιάδες χρόνια πριν. Με ξύλα να καλύπτουν την επιφάνεια του, ο Δίολκος επέτρεπε στα πλοία να γλιστράνε από τη μία άκρη του ισθμού στην άλλη με τη βοήθεια λίπους.

– Η απόπειρα του Νέρωνα να υλοποιήσει το μεγαλεπήβολο έργο βασίστηκε σε σχέδια του θεμελιωτή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Ιούλιου Καίσαρα και του πρώην κατόχου του ρωμαϊκού θρόνου Γάιου Καλιγούλα.

– Στα κατασκευαστικά έργα του καναλιού συμμετείχε και ο μηχανικός Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης, μετέπειτα πρωθυπουργός της Ελλάδας και ένας εκ των έξι εκτελεσθέντων πολιτικών και στρατιωτικών της «Δίκης των Έξι».

– Στις 26 Απριλίου 1941, μία ημέρα προτού μπουν στην Αθήνα οι πρώτες στρατιωτικές δυνάμεις του Τρίτου Ράιχ, οι Γερμανοί συγκρούστηκαν με τους Συμμάχους στον ισθμότης Κορίνθου με σκοπό να καταλάβουν τη διώρυγα και τις γέφυρες της. Παρότι οι γερμανικές δυνάμεις κατάφεραν να θέσουν υπό τον έλεγχο τους τη Διώρυγα, η κρίσιμη οδική της γέφυρα καταστράφηκε κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών.

– Τρεισήμισι χρόνια αργότερα, οι δυνάμεις κατοχής της Ναζιστικής Γερμανίας εγκαταλείπουν την Ελλάδα και κατά την αποχώρηση τους καταστρέφουν σειρά υποδομών του ελληνικού κράτους. Μεταξύ αυτών και η διώρυγα της Κορίνθου, η οποία θα καταστραφεί ολοσχερώς και θα μπλοκαριστεί η δίοδος της, με τους Γερμανούς να ρίχνουν στον γκρεμό δεκάδες βαγόνια τρένου και ατμομηχανές.

– Στο πλαίσιο της οικονομικής ενίσχυσης του ελληνικού κράτους από το Σχέδιο Μάρσαλ, τον Οκτώβριο του 1947 θα ξεκινήσουν οι εργασίες για την αποκατάσταση του καναλιού, οι οποίες θα ολοκληρωθούν το καλοκαίρι του 1949. Μικρότερα σε μέγεθος και χωρητικότητα πλοία μπορούσαν να διασχίζουν τη Διώρυγα από τον Ιούλιο του 1948.